Alkohol w ciąży – wpływ alkoholu na płód

Alkohol jest produktem łatwo dostępnym i towarzyszącym nam w najróżniejszych okolicznościach, czy to podczas uroczystości i bali czy w gronie rodzinnym podczas świąt a nawet przy zwykłej kolacji. Są jednak momenty, w których konieczna jest całkowita abstynencja od alkoholu. Jednym z takich okresów jest ciąża.

Zdrowie – skutki spożywania alkoholu w ciąży

W zależności od tego w jakim trymestrze ciąży jest kobieta spożywanie przez nią alkoholu może mieć różny wpływ na rozwój rozwijającego się w niej płodu.

• Trymestr pierwszy – w tym trymestrze alkohol zaburza powstawanie komórek – może to doprowadzić do dysfunkcji ośrodkowego układu nerwowego, powodować różnego rodzaju wady rozwojowe np. wady serca czy uszkodzenia wątroby a nawet powodować samoistne poronienie. To okres największej wrażliwości na uszkodzenie poalkoholowe.
• Trymestr drugi – przy spożyciu alkoholu w tym trymestrze nadal istnienie możliwość poronienia, a ponadto pogłębiają się uszkodzenia powstałe wcześniej.
• Trymestr trzeci – podczas ostatniego trymestru ciąży spożywanie alkoholu powoduje dalszy postęp zmian w ośrodku układu nerwowego. Może również prowadzić do patologii łożyska. Co więcej może to doprowadzić do przedwczesnego porodu a także wielorakich zaburzeń w rozwoju mózgu jak również zmysłów wzroku czy słuchu.

Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych

Tak zwane FASD jest to nieuleczalny, niegenetyczny zespół chorobowy, który może wystąpić u dzieci, których matki w czasie trwania ciąży piły alkohol. Deficyty, które wywołuje FASD mają wpływ na całe późniejsze życie dziecka, na jego rozwój intelektualny i społeczny w czasie dorastania a także w dorosłym życiu.

FASD – charakterystyczne zaburzenia : 

• uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
• zaburzenia zachowania,
• nadpobudliwość psychoruchowa,
• wady rozwojowe (m.in.: serca i stawów),
• zaburzenia neurologiczne,
• opóźnienie rozwoju fizycznego i psychicznego,
• niedorozwój umysłowy.

Potencjalne skutki nieprawidłowości spowodowanych FASD :

• trudności z uczeniem się,
• problemy z koordynacją ruchową,
• zaburzenia mowy,
• problemy z koncentracją uwagi,
• trudności z pamięcią i zdolnością do rozwiązywania problemów,
• występowanie różnorodnych problemów w relacjach z innymi ludźmi oraz z przestrzeganiem norm społecznych.

Najcięższą formę uszkodzeń stanowi FAS czyli Płodowy Zespół Alkoholowy, który oprócz wyżej wymienionych uszkodzeń powoduje również zaburzenia masy i długości ciała płodu oraz dysmorfie twarzy (na przykład brak górnej czerwieni wargowej czy rynienki podnosowej).

Mity na temat picia alkoholu w ciąży:

• kieliszek wina nie zaszkodzi – nawet okazjonalna i mała dawka alkoholu może mieć negatywny wpływ na nienarodzone dziecko,
• łożysko chroni dziecko przed alkoholem – nie jest to prawda, łożysko w żaden sposób nie zabezpiecza organizmu dziecka przed wniknięciem alkoholu wypitego przez matkę,
• tylko spożywanie alkoholu w pierwszym trymestrze jest niebezpieczne – spożywanie alkoholu przez cały okres ciąży jest dla dziecka niebezpieczne chociaż w zależności od wieku płodu może powodować różne jego uszkodzenia,
• niebezpieczne są tylko mocne alkohole – każdy alkohol jest niebezpieczny ponieważ w każdym znajduje się alkohol etylowy tylko w różnym stężeniu. Z uwagi na ten fakt nie ma bezpiecznego alkoholu podczas trwania ciąży.

Podsumowując – nie jest znana tak zwana bezpieczna ilość alkoholu w ciąży dlatego chcąc uchronić dziecko przed ewentualnymi szkodami jakie możemy mu wyrządzić spożywaniem alkoholu konieczna jest całkowita abstynencja alkoholowa w okresie ciąży a najlepiej (jeśli staramy się o dziecko) również przed zajściem w ciążę. Wszystkich skutków FASD i FAS można w stu procentach uniknąć rezygnując ze spożywania jakichkolwiek alkoholi w czasie ciąży.