Tokofobia – paniczny lęk przed porodem, który dotyka wiele kobiet
Ciąża – nawet ta najbardziej wyczekiwana – wiąże się dla kobiety z wieloma niewiadomymi i obawami, jest też (podobnie jak poród) niezwykle dużym obciążeniem dla organizmu. Nie ma nic dziwnego w tym, że kobiety odczuwają strach czy lęk – szczególnie jeśli jest to ich pierwsza ciąża i zupełnie nie wiedzą czego się spodziewać podczas porodu.
Czym jest tokofobia?
Należy zaznaczyć, że lęków związanych z czekającym porodem doświadcza bardzo wiele kobiet (szacuje się, że nawet około 80%) jednak lęk ten jest zróżnicowany pod względem swojego nasilenia. W większości przypadków towarzyszące kobiecie obawy nie odbierają jej radości z oczekiwania na potomka jednak w przypadku tokofobii sprawa wygląda inaczej ponieważ lęk jest zbyt duży, irracjonalny, paniczny i paraliżujący.
Rodzaje tokofobii:
Tokofobia pierwotna – może się ona pojawić u kobiet, które nigdy jeszcze nie były w ciąży i nie rodziły dzieci. Najczęściej ma ona podłoże nerwicowe. W takim przypadku sama myśl o zajściu w ciążę i ewentualnym porodzie wywołuje w kobiecie tak duży lęk, że odkłada ona decyzję o posiadaniu dzieci w nieokreśloną przyszłość.
Tokofobia wtórna – dotyczy ona kobiet, które mają już za sobą poród ale wiązał się on z traumatycznymi przeżyciami, których za nic nie chciałyby powtarzać. Mogła to być zła opieka medyczna, ogromny ból, powikłania podczas ciąży lub porodu ale również np. poronienie czy też śmierć narodzonego dziecka.
Czynniki, które mogą sprzyjać powstaniu tokofobii:
- młody wiek matki,
- brak wsparcia ze strony partnera/najbliższych,
- brak wystarczającej wiedzy na temat przebiegu ciąży oraz porodu,
- problemy psychiatryczne,
- długotrwałe leczenie bezpłodności,
- nadużycia seksualne w dzieciństwie
- doświadczenia przemocy,
- wrażliwość,
- wysoki poziom lęku, depresyjność czy też niska samoocena.
Jakie są objawy tokofobii?
Tak silny strach przed ciążą i porodem może objawiać się na wiele sposobów. Kobiecie dotkniętej tą przypadłością towarzyszy nieustanny, wszechogarniający niepokój i lęk. Mogą pojawić się koszmary senne, problemy z koncentracją, napady paniki i obniżony nastrój. W miarę nasilania się tokofobii mogą występować także różnego rodzaju objawy somatyczne takie jak: napady duszności, ból brzucha, ból głowy, mdłości czy wymioty. Dodatkowo kobiety cierpiące na tokofobię często korzystają równolegle z kilku różnych środków antykoncepcyjnych, unikają współżycia a w skrajnych przypadkach decydują się nawet na całkowitą abstynencję seksualną.
Tokofobia – leczenie
Bardzo ważne jest zdiagnozowanie tokofobii by kobieta nie została ze swoim problemem zupełnie sama. Tokofobia dopiero w 2000 roku została zakwalifikowana jako odrębna jednostka chorobowa – dzięki tej decyzji kobiety na nią cierpiące mogą uzyskać pomoc. Przypadłość tę leczy się za pomocą psychoterapii i jest to podstawowa forma walki z tokofobią jednakże w niektórych przypadkach stosowana jest również metoda farmakologiczna. Bardzo ważną rolę w terapii odgrywa też rodzina i najbliżsi kobiety. Niezwykle istotny jest również stały kontakt z lekarzem prowadzącym ciążę i położną, którzy jako specjaliści mogą rozwiać ewentualne wątpliwości na temat ciąży i porodu. To ważne by kobieta zapoznała się ze wszelkimi wadami i zaletami zarówno naturalnego porodu jak i cesarskiego cięcia. Uzupełnieniem leczenia mogą być wizyty w szkole rodzenia, które dają szanse na przygotowanie się do porodu pod względem fizycznym i oswojenie się z rolą matki a dodatkowo ewentualne wsparcie kobiet będących w ciąży.
Zdiagnozowanie tokofobii jest także niezwykle ważne ze względu na to, iż kobieta może wtedy uzyskać od psychiatry zaświadczenie o konieczności wykonania cesarskiego cięcia gdyż naturalny poród wiązałby się ze zbyt dużym obciążeniem psychicznym i ogromnym stresem.